• Filter op status

  • Wat zoek je?

  • Filter op tekstgenre

  • Filter op teksttype

  • Filter op breed thema

  • Filter op domein

  • Filter op leeftijdsindicatie

  • Filters verwijderen

Gezelschap

  • Ali Smith
  • Sander Patelski
  • Prometheus
  • 2022
  • Wat houdt ons gezelschap? Zijn alle vormen van gezelschap gelijk? Hebben we echt menselijk gezelschap nodig?

In erg rijke taal en zeer associatief contempleert Sandy de verschillende mogelijkheden qua gezelschap. Zijzelf weidt verder uit over de radio die ze van haar vader had gekregen maar die het ene na het andere leugenachtige, vernietigende, hypocriete stuk informatie spuit. Ze eindigt met te vertellen op welk moment ze exact haar geloof in de mensheid verloor.

Beautiful Boy

  • David Sheff
  • Studio Lannoo
  • Lannoo
  • 2018
  • Hoe kun je verslaving (proberen) te begrijpen? Hoe kun je ze (proberen) te bestrijden? Hoe blijf je doorgaan, ondanks het herval en de moeilijkheden?

Vader David beschrijft zijn zoon Nic, die met een methverslaving worstelt. Hijzelf probeert er alles aan te doen om zijn zoon te helpen, ook vanuit zijn eigen ervaring met de AA. Hij vertelt hoe hij als schrijver in dit proces niet alleen troost vindt in zijn eigen schrijven, maar ook in de verhalen van anderen want zijn verhaal mag dan niet uniek zijn, het lijkt wel universeel…

Winden die de wereld veranderen

  • Britta Teckentrup
  • Britta Teckentrup
  • Uitgeverij Memphis Belle
  • 2017
  • Heb je wel in de gaten dat de wind niet alleen het weer bepaalt, maar ook de vorm van de aarde? Wat is een tornado en hoe komt het dat hij zo verwoestend ronddraait? De wind kan van een klein vonkje een grote brand maken, maar waarom is het risico op bosbranden groter bij naaldbomen dan loofbomen?

Wind kan duinen laten wandelen en woestijnzand laten reizen over de wereld. Winden kunnen vuur aanwakkeren en zelfs huizen losrukken van hun fundamenten.
Laatste 8 pagina’s van het boek (paginanummers ontbreken in het boek)
kernwoorden: windhoos, tornado, onweersbui, vuurzee, bosbranden, naaldboom, loofboom, duinen, woestijnen, zandstormen

Waar komen golven vandaan?

De kartelrand van het Vlaams. Een wandeling langs de Belgische taalgrens

  • Riemer Reinsma
  • Onze Taal
  • 2005
  • Wat is de taalgrens in België? Hoe is die ontstaan? Hoe werkt die precies? Hoe is het om daar te wonen?

Riemer Reinsma wandelde de hele grens af in oostelijke richting, en er verslag van de etappe van Bellegem (West-Vlaanderen) naar Kluisbergen (Oost-Vlaanderen). Bewoners, vooral mensen met een eigen winkel, langs de taalgrens zelf lijken er zich weinig van aan te trekken, volgens hen zijn het voornamelijk politici die een harde lijn trekken. De originele taalgrens volgde oorspronkelijk de lijn van een Romeinse heerweg en voor een groot deel de Schelde. Gemeenten die zich op de taalgrens bevinden, heten faciliteitengemeenten en hebben een speciale taalregeling.

Waar komen golven vandaan?

  • Bas van Lier
  • Annie Meussen
  • Ploegsma
  • 2003
  • Waar komen de golven eigenlijk vandaan en hoe kan het dat ze altijd recht op de kust afkomen? Wat veroorzaakt de branding en waarom zijn de golven in de branding wit en niet blauw gekleurd?

Golven ontstaan op zee door de wind: waar de wind de zee raakt, wordt het water wat naar beneden geduwd. Het weggeduwde vormt naast het kuiltje een heuveltje: het begin van een golf. Als de wind dan vat krijgt op dit golfje, kan het groeien en zich verplaatsen. Als de golven de kust bereiken, ontstaat er branding en een vloedlijn. Heb je wel in de gaten dat de vloedlijn een redelijke rechte lijn is en dat in de branding de golven een andere kleur krijgen?
p. 29-31
kernwoorden: branding, vloedlijn, hoogwater, Noordzee, Atlantische Oceaan, Knokke, Hoek van Holland

Etiquette voor daten in de 19e eeuw

  • Joséphine
  • https://www.myinnervictorian.nl/etiquette-daten-19e-eeuw/
  • 2018
  • Hoe ging daten in de 19de eeuw eraan toe? Welke verrassende overeenkomsten en verschillen kunnen we zien?

Potentiële partners waren aan heel wat regels en voorschriften gebonden. Zo mocht men niet alleen in elkaars aanwezigheid zijn, moest de man toestemming vragen aan de familie om te mogen beginnen met een initieel contact, leerde een koppel elkaar pas echt kennen wanneer ze al verloofd waren en wanneer een man zich aan de verloving wenste te onttrekken, moest hij zelfs een financiële compensatie aan de familie geven! Deze en andere leuke praktijken, die in sommige culturen nog steeds stand houden 200 jaar later, worden treffend beschreven in deze blog.

Waarom vieren we Kerst?

  • Saskia Wayenberg
  • https://npokennis.nl/longread/7919/waarom-vieren-we-kerst
  • 2017
  • Is Kerst altijd een christelijke feestdag geweest? Werd Jezus in de kerstnacht geboren? Waarom is er een Tweede Kerstdag? Waarom zetten we een (versierde) boom in de huiskamer? Wat heeft Sinterklaas met de Kerstman te maken?

Kerstmis is een christelijke feestdag waarop men de geboorte van Jezus Christus viert. Over de oorsprong van de viering van het feest doen verschillende verhalen de ronde. In alle verhalen schuilt een overeenkomst, namelijk de connectie met nieuw leven. Hoewel over de exacte geboortedatum van Jezus onduidelijkheid bestaat, vieren christenen zijn geboorte al eeuwenlang op 25 december.

Van 813 tot 1773 zijn er meerdere kerstdagen. Van vier naar drie naar uiteindelijk twee kerstdagen. In 1964 worden beide uitgeroepen tot officiële feestdagen. De blijvend groene spar met lampjes of kaarsjes staat bij de Germanen symbool voor de terugkeer van het licht in de lente. In de zestiende eeuw komt de versierde kerstboom in Europa op tijdens winterfeesten. De Amerikaanse versie van de Kerstman is, mede door de emigratie van Nederlanders naar Amerika in de 17e eeuw en de invloed van ‘Vader Kerstmis’ uit Groot-Brittannië, afgeleid van de Nederlandse Sinterklaas.

Hebben alle talen dezelfde oorsprong?

  • Jessie van den Broek
  • https://npokennis.nl/longread/7679/hebben-alle-talen-dezelfde-oorsprong
  • 2017
  • Hebben dieren ook taal? Wanneer is taal ontstaan? Stammen alle talen af van één oertaal? Hoe evolueren talen? Wat hebben alle talen in de wereld gemeen?

Allerlei diersoorten hebben manieren om met elkaar te communiceren, maar toch is mensentaal uniek. Op welk punt in de evolutie taal is ontstaan, is moeilijk te achterhalen. Schattingen lopen uiteen van 50.000 tot twee miljoen jaar geleden. Tegenwoordig denken veel onderzoekers dat ook de neanderthalers al konden spreken. Het ligt misschien voor de hand om te denken dat alle talen uit één oertaal zijn ontstaan. Maar of dat zo is, valt met onze methoden voor taalvergelijking niet te bepalen. Er zijn veel taalfamilies op de wereld waarvan we niet weten of ze onderling verwant zijn. Ook talen die verwant zijn, groeien na verloop van tijd vaak behoorlijk uit elkaar. Ondanks alle verschillen tussen talen zijn er ook overeenkomsten. Er zijn een paar kenmerken die alle talen delen, zoals de aanwezigheid van syntaxis, voornaamwoorden, klinkers en medeklinkers.

Drugskunst is niet meer romantisch

  • Tristan Theirlynck
  • https://www.nrc.nl/nieuws/2022/12/21/drugskunst-is-niet-meer-romantisch-a4152174
  • 2022
  • Geestverruimende middelen hebben doorheen de geschiedenis vaak een rol gespeeld bij de creativiteit van allerhande kunstenaars maar is dit nog steeds zo?

De auteur gebruikt de case van de zelfportretten van Lewis Saunders onder invloed van verschillende drugs om een punt te maken. De auteur merkt op dat de portretten net zoveel beïnvloed zijn door het imago van de drugs die Saunders neemt, als door de ervaring ervan. De conclusie van het artikel is dat drugskunst nog steeds bestaat, maar dat de romantische connotatie ervan is weggevallen onder invloed van de mainstreamwereld.

Wie is De Nederlander waar nieuwkomers zich aan moeten spiegelen?

  • Emine Ugur
  • trouw.nl
  • 2022
  • Bestaat er zoiets als 'De Nederlander'? Wat zijn de kenmerken ervan? Wanneer mag en kan iemand zich als 'geïntegreerd' beschouwen?

De Nederlander bestaat niet. Het is een fluïde beeld dat men probeert op te hangen en waaraan men nieuwkomers steeds probeert te toetsen, wat uiteindelijk resulteert in een hogere geprojecteerde standaard die weinigen zelf kunnen bereiken.

Junkieverdriet

  • Jotie T'Hooft
  • Studio Jan De Boer
  • De Bezige Bij
  • 2017
  • Hoe ga je om met moeilijkheden in het leven? Wat is de zin en het nut van het leven?

De ik-figuur vergelijkt met veel gevoel de mens met een naald, of als wezen dat steeds verlangt naar meer ook al moet het opboksen tegen de zinloosheid.

Moeten ouders met een migratieachtergrond Nederlands praten met hun kinderen?

  • Folkert Kuiken
  • Taalcanon
  • 2012
  • Wat is er het belangrijkst voor een goede ontwikkeling van het Nederlands bij niet-Nederlandstaligen? Moet de thuistaal vervangen worden door het Nederlands?

Hoewel een taalcontact een erg belangrijke factor is, niet alleen bij taalverwerving maar ook voor taalverdieping, heeft het verplicht opleggen van het Nederlands in de thuiscontext een eerder negatieve impact hierop. Ouders zijn niet alleen niet taalvaardig genoeg waardoor taalfouten in stand blijven gehouden, maar ook de socio-emotionele impact is groot wanneer men zich niet afdoende kan uitdrukken in een veilige context. Daarom pleit de auteur voor respect voor de eigen moedertaal thuis, mits er voldoende kwalitatief Nederlands taalcontact is daarbuiten.

De ijsbeer en de potvis: vijand of goudmijn?

  • Joukje Akveld
  • Djenné Fila
  • Lannoo
  • 2022
  • Voor welk dier zou je harder wegzwemmen, een ijsbeer of een potvis? Maar... vormen wij geen grotere bedreiging voor die dieren dan zij voor ons?

Wanneer Willem Barentsz met zijn medereizigers in 1596 moest overwinteren op Nova Zembla ontdekten ze dat ze beter op poolvossen konden jagen dan op ijsberen: meerdere keren werd een bemanningslid gedood door een ijsbeer. Wat die ijsbeer zich toen helemaal nog niet kon voorstellen, is hoe leefwijze van de moderne mens in de 21e eeuw zijn voortbestaan ernstig zou bemoeilijken. Ook de potvis dreigde in het midden van de twintigste eeuw uit te sterven, maar door internationale afspraken is dat tot nog toe voorkomen en heeft de walvispopulatie zich kunnen herstellen.
p. 40 -44
kernwoorden: ijsbeer, zeehond, grondeekhoorn, poolvos, Willem Barentsz, Nova Zembla, het Behouden Huys, CO2, methaan, broeikasgas, afnemende biodiversiteit, walvis, baleinen, potvis, spermaceti-orgaan, amber, spuitgat, harpoen, Internationale Walvisvaartcommissie (IWC), PETA, Greenpeace

Het helaas zijn van een tonijn

  • Henk van Straten
  • De Eenhoorn
  • 2018
  • Voel jij je ook soms wel 's anders dan de anderen? Wat doe je dan? Ga je mee met iedereen of volg je toch je eigen weg?

Tonijnen zijn snelle zwemmers, hebben precies altijd haast. Maar tonijn Isabel vraagt zich af of het ook niet eens anders kan. Ze probeert zich aan te passen, tot ze beseft dat ze een zeepaardje wil zijn. De andere tonijnen zijn in shock en reageren afwijzend. Eén van de tonijnen probeert haar te overhalen, maar ze blijft bij haar besluit. Terwijl de andere tonijnen terug aan grote snelheid wegzwemmen, dobbert zij de andere kant op en met tranen in de ogen gaat ze toch haar eigen weg.

Amerikaanse bomen blijken veelvuldig water uit gesteente te halen.

  • Vivian Lammerse
  • Scientas
  • 2021
  • Hoeveel water kan een boomwortel uit een rots persen?

Uit onderzoek blijkt dat bomen in Amerika water uit gesteente weten te persen en dat komt veel meer voor dan je zou vermoeden. Soms zit er aanzienlijk meer water in gesteente dan in de grond en dit besef kan leiden tot nieuwe ideeën over het functioneren van bos-ecosystemen voor nu en in de toekomst.
kernwoorden: boomwortels, bos-ecosysteem, Texas, Californië, klimaatverandering, rotsvocht

Verdwaald. Bedekkingen, comfort en camouflage. Een schuilplaats van takken. Ontwerp een boshut voor de nacht.

  • Teddy Keen
  • Lemniscaat
  • 2019
  • Wat doe je als je bent verdwaald? Hoe maak je een boshut of schuilplaats?

In dit fragment leer je wat je kan doen om verdwalen te voorkomen en wat je moet doen als je bent verdwaald. Je krijgt een stappenplan om een boshut te bouwen en een schuilplaats te maken van takken, je leert welke bedekkingen je het best gebruikt voor je hut, wat zorgt voor comfort en camouflage.

Van briesje tot (hoge) golf

  • Gerard Janssen
  • Maartje Kuiper
  • uitgeverij Snor
  • 2021
  • Hoe ontstaat de branding aan de kust en hoe kun je aan de vorm van de golven aflezen met welke windkracht een storm te keer gaat? Wist je dat golven in sets naar de kust komen?

De meeste golven ontstaan midden op de oceaan in het diepere water als daar een storm raast. Hoe meer vat de wind op de rimpels in de zee krijgt, des hoger kunnen de golven worden. En als de zee bij het land ondieper wordt kan de wind het water omhoogstuwen. Wanneer de kuststrook vervolgens de golven afremt, valt de bovenkant van de golf over de onderkant heen en ontstaat de branding bij de kust.

Het wachtwoordenmuseum

  • Zindzi Zevenbergen
  • Hedy Tjin en Brian Elstak
  • De Harmonie
  • 2021
  • Wanneer ben jij dapper geweest? Wanneer moest jij al eens moed verzamelen?

De papa van Lennox draagt een ketting met daaraan een sikkelvormig maantje. Het sieraad is zijn geluksbrenger. Lennox vindt de ketting op de vloer, net op de dag dat zijn papa naar het ziekenhuis moet. In dit fragment kan Aya Lennox overhalen om al zijn moed te verzamelen en zijn papa de geluksbrenger terug te brengen in het ziekenhuis. Het leek Lennox een goede dag om dapper te worden.

Het hart van het meisje

  • Siska Goeminne
  • Tim van den Abeele
  • de Eenhoorn
  • 2021
  • Iedereen mist wel 's iemand in zijn leven. Wie mis jij soms? Wat doe je dan? En hoe ga je verder?

En meisje gaat op zoek naar haar vader. Ze ziet hem telkens ergens in de verte, maar wanneer ze dichterbij komt, is hij weer verdwenen. Het wordt een lange, moeilijke zoektocht, maar uiteindelijk komt het meisje weer thuis bij haar moeder. Ze heeft haar vader niet gevonden, maar ze lijkt wel vrede te hebben met de situatie na haar reis.

Eerste Vorige25262728293031Volgende Laatste

Rijke Teksten is een platform van de Nederlandse Taalunie

© Alle rechten voorbehouden

Sitemap

Spring naar de inhoud